Şerbetler, çeşitli meyvelerin çiçeklerinden, baharatlardan ve meyvelerden yapılmaktadır. Osmanlı döneminde özellikle ferahlamak, susuzluğun giderilmesi ve içerisindeki yararlı maddelerin vücuda şifa vermesi amacıyla tüketilmiştir. Bazı şerbetlerin bazı hastalarda kan yapması ve vücudu güçlendirmesi maksadıyla kullanıldığı da görülmektedir. Türkiye’ye gelen turistler şerbetlerin yararlarından ve görünüşlerinden etkilenerek tariflerini yanlarında götürmüş ve şerbetlerin içerisine buz koyarak sorbet adını verdiği içeceklerin yaygınlaşmasına katkı sunmuştur. Osmanlı yemek sofralarında, ilkbahar ve yaz aylarındaki meyvelerden ve çiçeklerden yapılmakta olan şerbet mayaları cam ve porselen kavanozlara yerleştirilerek ağızları sıkıca kapatılıp kış ayrlarında kuru, serin ve taş odalarda saklanmıştır. Buna rağmen bazı çiçek ve meyveler kurutulup saklanmış kışın kaynatılarak süzülmüş şerbet adı verilen ürün elde edilmiştir.

Osmanlı Sofralarından Günümüze Lezzet ve Gelenekselliğini Koruyan Şerbetler’den Eğitmen Chef Rana Şat ile Demirhindi Şerbetine bu köşe yazımızda yer vereceğiz.

Demirhindi Şerbetinin Hikayesi

Osmanlı sofralarında yaygın olarak kullanılan ve 40 çeşit baharattan yapılan Demirhindi Şerbeti’nin efsanesi: Kanuni Sultan Süleyman Sıcak bunaltıcı bir yaz gününde Yeniçerileri ziyareti esnasında susamış ve soğuk bir şerbet istemiştir. Padişaha özel bir tas içerisinde buz gibi bir demirhindi şerbeti ikram edilmiştir. Kanuni bu şerbeti çok beğenmiş o tası altınla doldurtup, şerbeti yapan ustayı ödüllendirmiştir. “ Sultan Süleyman Han’ın sofrasında her zaman yer verdiği Demirhindi meyvesinin içine konulan diğer baharatlarla birlikte Demirhindi Şerbeti’nin sağlık açısından bakıldığında faydaları saymakla bitmemektedir. Özellikle Antioksidan açsından da zengin olan demirhindi kansere karşı etkilidir. Karoten, C vitamini ve B vitaminlerini içermektedir. C vitaminin eksikliğine karşı etkisi yüksektir. Ateş düşürücü özelliği ve soğuk algınlığına karşı vücudun bağışıklığını güçlendirmektedir. Gargarası boğaz enfeksiyonuna iyi gelmektedir. Mide ağrısına iyi gelmektedir.

Demirhindi Şerbeti (Temr-i Hindi)  İçin Gerekli Malzemeler

500 gr demirhindi (tamarind)

1 adet zencefil kök (ginger root)

2 adet zerdeçal kök (turmeric root)

2 adet kabuk (çubuk) tarçın (cinnamon stick)

7-10 adet karanfil (cloves)

3-5 adet yenibahar (allspice (pimento))

1 adet muskat cevizi (rendele nutmeg)

3-5 adet kakule (cardamom seed (amomum)

200 ml saf gül suyu (rose water)

20 gr rezene (fennel)

20 gr anason (anise)

3 litre su

Demirhindi Şerbeti  (Temr-i Hindi) Nasıl Yapılmaktadır?

1. Öncelikle demirhindi meyvesinin bir gece önceden 1 litre suda ıslatılarak bekletilmelidir.
2. Suda bekleyen demirhindi meyvesi suyu ile birlikte kaynatılacak büyük bir tencere alınır ve içine muskat cevizi, gül suyu, su hariç diğer baharatlar iyice yıkanıp süzüldükten sonra eklenilmektedir.
3. Daha sonra muskat cevizi yıkanıp üzerine rendelenilmektedir.
4. Gül suyu ve 3 litre su ilave edilerek önce yüksek ateşte daha sonra da kısık ateşte toplam 2 saat kaynatıldıktan sonra soğumaya bırakılır.
5. Ekşimsi bir tadı olduğundan bu aşamada isteyen damak zevkine göre istediği miktarda tozşeker/pekmez ilave ederek biraz daha kaynatabilir.
6. Tamamen soğuyup rengi çıkınca temiz bir tülbentten geçirilip cam şişeye doldurulur ve buzdolabında muhafaza edilmelidir.
7. İçerken sulandırılarak ve soğuk olarak içilmesi tavsiye edilmektedir.
8. Servis yaparken içine buz, taze nane yaprağı veya limon dilimi ilave edilebilir.

Hazırlayan Rana ŞAT Afiyet Olsun…